Gazzeliler arada kaldı

DIŞ HABERLER SERVİSİ – İsrail, abluka altındaki Gazze Şeridi’nin kuzeyinde yaşayan herkesin, güneye geçmesi çağrısında bulundu ve 24 saat süre verdi. Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, İsrail ordusunun BM’ye Gazze Vadisi’nin kuzeyinde yaşayan herkesin 24 saat içinde Gazze’nin güneyine geçmesi gerektiğini söylediğini açıkladı. BM bunun yaklaşık 1.1 milyon kişiye, yani tüm Gazze Şeridi nüfusunun yaklaşık yarısına karşılık geldiğini söylüyor. Etkilenen bölge, yoğun nüfuslu Gazze Şehri’ni de içeriyor. İsrail’in Gazze sınırına asker ve tank sevk ederek kara harekatına hazırlandığı belirtiliyor.

İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) tarafından dün sabah yapılan açıklamada, “IDF, Gazze şehrindeki tüm sivillerin kendi güvenlikleri ve korunmaları için evlerinden tahliye edilmesi, Gazze Vadisi’nin güneyindeki bölgeye taşınması çağrısında bulunuyor. Hamas, İsrail devletine savaş açmıştır ve Gazze şehri (Gazze Şeridi’nin kuzeyi) askeri operasyonların yapıldığı bir bölgedir. Bu tahliye sizin güvenliğiniz içindir. Gazze şehrine ancak buna izin veren başka bir duyuru yapıldığında dönebileceksiniz. İsrail sınırındaki güvenlik çiti bölgesine yaklaşmayın” ifadeleri kullanıldı.

BM tepki gösterdi

Ancak bu çağrı Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tepkiyle karşılandı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Gıda ve barınağın bulunmadığı, tam kuşatma altında olan bir alana 1,1 milyon kişiyi taşımak çok tehlikeli ve kimi koşullarda mümkün değil. Uluslararası insani hukuk ve insan hakları hukukuna saygı gösterilmeli. Siviller korunmalı ve kalkan olarak kullanılmamalı” dedi. BM Sözcüsü Stephane Dujarric de “böyle bir hareketin yıkıcı sonuçlar doğurmadan gerçekleşmesinin imkansız olduğunu” söyledi. BM’den yapılan bir başka açıklamada da İsrail’in tahliye kararının iptal edilmesi çağrısında bulunuldu. Dünya Sağlık Örgütü de, sivillerin gidecek güvenli bir yerinin kalmadığı konusunda uyardı. İsrail’in açıklamasında tahliye emrinin tüm BM personeli ve okullar, sağlık merkezleri ve klinikler de dahil olmak üzere BM tesislerinde barınanlar için de geçerli olduğu kaydedildi. Sınır Tanımayan Doktorlar ise İsrail’in Gazze’deki El Awda Hastanesi’nin de sabah 06.00’ya kadar boşaltılması yönünde uyarılarda bulunduğunu bildirdi.

Hamas: Terk etmeyin

İsrail’in çağrısının ardından kadın ve çocuklar dahil çok sayıda Gazzeli evlerini terk edip güneye doğru ilerlemeye başladı. Ancak Hamas, medya kuruluşlarına bir açıklama göndererek “işgalin psikolojik savaş kapsamındaki girişimlerine aldırış etmemeleri” ve Gazze’de yaşayan Filistinlilere evlerini terk etmemeleri çağrısında bulundu. Gazzeliler ise, Hamas’ın “Hareket etmeyin” ve İsrail’in “Boşaltın” komutları arasında kalmış vaziyette.

Konvoy vuruldu: 70 ölü

Gazze İçişleri Bakanlığı ise, güneye geçemeye çalışan Gazzelilerin 3 ayrı konvoyunun İsrail savaş uçakları tarafından bombalandığını ve 70 kişinin öldüğünü duyurdu. İsrail’in Gazze’ye saldırılarında 1869 kişinin yaşamını yitirdiği, 6 bin 488 kişinin yaralandığı kaydedildi. BM İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi de, İsrail ve Filistin arasındaki çatışmalar nedeniyle Gazze’de 423 bin 378 Filistinlinin yerinden edildiğini bildirdi. Yerinden edilenlerin 3’te 2’sinden fazlasının BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı’na bağlı okullara sığındığı aktarıldı.

Öte yandan Mısır ise güvenlik endişeleri nedeniyle Gazze sınırına asker yığdı. Mısır hükümeti, 2 gün önce Gazze’den Sina Yarımadası’na kitlesel bir göçü önlemek için harekete geçtiklerini açıklamıştı. Mısırlı yetkililer, İsrail’e Filistinlilerin güneye kaçmasını önlemek için yerleşim bölgelerinden güvenli geçişlerini sağlamaları çağrısında bulunmuştu.

Yoğun diplomasi trafiği: Blinken Abbas ile görüştü

Bölgede diplomasi trafiği hız kazanıyor. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail ziyaretinin ardından Ürdün’ün başkenti Amman’a geçti ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile bir araya geldi. Blinken ayrıca, Ürdün Kralı II. Abdullah ile görüştü. Blinken, Hamas’ın Filistin halkının onurunu ve kendi geleceğini tayin etme hakkını savunmadığını ifade etti.

Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, İsrail bayrağının mavi ve beyaz renkleriyle aydınlatılan Beyaz Saray’ın fotoğrafını paylaşarak bir kez daha İsrail’e desteğini dile getirdi. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ise dün İsrail’e giderek Başbakan Netanyahu ile görüştü.

AB liderleri sığınağa indi

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola da dün İsrail’i ziyaret etti. Metsola ve von der Leyen, Tel Aviv’de ziyaretleri sırasında roket sirenlerinin çalması üzerine korunmak için sığınağa indi.

Hizbullah: Savaşa katılmaya hazırız

Bölgenin daha büyük bir savaşa sürüklenmesi konusunda endişeler, İran ve müttefiklerinden gelen açıklamalar nedeniyle büyüyor. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emirabdullahiyan Lübnan’da Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ile görüştü. İranlı bakan, İsrail’in saldırılarının “kolektif bir tepkiyi tetikleyeceği”ni söylerken, Hizbullah’ın Genel Sekreter Yardımcısı Naim Kasım, İsrail’e karşı savaşta Hamas’a katılmaya “tamamen hazır” olduklarını söyledi. Kasım, “zamanı geldiğinde” müdahale edeceklerini söyledi.

Gazze’ye öncü kara harekatı

İsrail ordusu, Gazze’ye tank ve piyadelerle karadan öncü ve kapsamı dar operasyon için girildiğini açıkladı. İsrail ordusu sözcüsü Daniel Hagari, İsrail özel kuvvetlerinin Hamas’ın rehin aldığı İsrailliler’in yerlerine ilişkin bilgi edinmek ve roket saldırılarını düzenleyen Filistinli grupları hedef almak üzere Gazze’de bazı noktalara baskın düzenlediklerini söyledi.

Ordunun alarm seviyesi yükseltilmemiş!

İsrail istihbaratının, Hamas’ın saldırılarından bir gece önce, bölgede sıra dışı bir hareketlilik belirlediği ancak buna karşın ordunun alarm seviyesinin yükseltilmediği iddia edildi. İsrail kaynaklı “Haaretz” gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, tespit edilen hareketliliğin ardından iç istihbarat servisi Şin Bet’in güney bölge merkeziyle, askeri istihbarat servisi ve İsrail Güney Komutanlığı arasında bir telefon görüşmesi yapıldı. Bu görüşmeden Genelkurmay Başkanı Herzl Halevi’nin de haberdar olduğu ifade edildi.

ABD’li internet sitesi Axios’un İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberde, birkaç saatlik görüşmelerin ardından Şin Bet’in önerisi ve ordunun komuta kademesinden gelen onayla birlikte hiçbir adım atılmamasına karar verildiğini öne sürdü. Buna karşın Şin Bet’in Gazze Şeridi’ne yakın yerlerde insan kaçırma eylemi gerçekleşebileceğinden şüphelenip bölgeye küçük bir ekip gönderdiği, ek adımlar için sabahı beklediği ifade edildi. sabah saatlerinde başlayan çatışmalara dahil olduğu ve ekipten bir kişinin yaralandığı belirtildi.

Amerikan “The Wall Street Journal”ın haberinde de, Hamas militanlarının, Gazze sınırında yer alan İsrail yerleşimleri ve askeri üslerin detaylı haritalarına sahip olduğu belirtildi. Independent Türkçe’nin derlediğine göre, saldırılar sırasında öldürülen Hamas militanlarından ele geçirilen Arapça belgelerin, örgütün istihbarat toplama kapasitesini de ortaya çıkardığını kaydedilirken, eski istihbaratçı Michael Milshtein, “Hedeflerin ne olduğunu tam olarak biliyorlardı. Hamas’ın geçmişteki herhangi bir hamlesinde bu seviyeye yakın bir planlama görmemiştik” dedi.

ABD merkezli Associated Press ajansı ise, Hamas’ın 12 Eylül’de sosyal medyadan paylaştığı videoya dikkat çekti. İki dakikalık videoda Hamas militanlarının, maket bir sınır kapısını havaya uçurarak kamyonetlerin arkasında bir İsrail kasabasına doğru ilerledikleri ve kağıttan hedeflere atış yaptıkları görülüyor.

Türkiye, Katar ve Mısır’dan arabuluculuk bekliyor

Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Meclis’te İsrail-Hamas çatışmasına ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye, Katar ve Mısır liderleriyle bağlantı içinde olduğunu, bu üç ülkenin arabuluculuk konusunda önemli bir role sahip olabileceğini kaydetti. Scholz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yanı sıra Katar Emiri ve Mısır lideri Abdulfettah El-Sisi ile görüştüğünü hatırlatarak, “üç ülkenin de arabuluculuk ve olayların yatıştırılması konusunda önemli role oynayabileceğini” kaydetti. Scholz, “Bu görüşmeleri eleştirenlere söylüyorum, böyle bir durumda elimizdeki tüm bağlantıları kullanmamamız affedilmez bir yanlış olur” diye çıkıştı.

Avrupa’dan Filistin gösterilerine kısıtlama

İsrail ile Hamas arasındaki gerilimin Avrupa’ya da sıçramasından  endişe edilirken, Fransa ve Almanya’da Filistin yanlısı gösteriler yasaklandı. Fransa ülke genelinde Filistin’i desteklemek için protesto düzenlemeyi yasaklarken, başkent Paris’te kısıtlamaya rağmen toplananlara müdahale edildi. Fransa’da Yahudi cemaatine ait sinagog, okul ve kültür dernekleri çevresinde güvenliği sağlamak için 10 bin polis ve jandarma görevlendirildi. Sadece son 24 saatte, sosyal medya üzerinden Fransa’daki İsrail çıkarlarına karşı şiddet çağırısında bulunan 2 bin mesajla ilgili ihbarda bulunulduğu belirtildi. Fransız hükümeti, geçtiğimiz Cumartesi’den bu yana ülkede 100’den fazla Yahudi karşıtı eylem düzenlendiğini, 24 kişinin gözaltına alındığını bildirdi. Almanya’nın başkenti Berlin’de de Filistin yanlısı gösteriler yasaklandı. Ancak, yasağa rağmen düzenlenen bir gösteride protestocular çevik kuvvet polisiyle çatıştı, kanlar içinde kalan bir gösterici Berlin’deki bir meydandan kelepçeli olarak götürüldü. Hollanda’da hükümet sadece Hamas yanlısı gösterilere izin verilmeyeceğini duyurdu. İngiltere İçişleri Bakanı Braverman, meşru olan Filistin bayrağı sallamanın ya da Filistin’e özgürlük sloganları atmanın, “terör eylemlerini övmek amacıyla” yapıldığında yasal olmayabileceğini söyledi. 

BBC yayınında ‘terörist’ tartışması

İngiltere’de hükümet, kamu yayıncısı BBC’yi İsrail’e saldırı düzenleyen Hamas militanlarını “terörist” olarak nitelendirmemesi nedeniyle eleştirdi. İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, BBC’nin bu konudaki politikasını “kepazelik sınırında” diye niteledi. 

Dışişleri Bakanı James Cleverly ve Kültür Bakanı Lucy Frazer da, BBC’yi yayın politikasını gözden geçirmeye çağırdı.

Eleştiriler üzerine açıklama yapan BBC Sözcüsü, tarafsızlık adına başka bir kişiden alıntı yapılan durumlar dışında “terörist” terimini kimse için kullanmama yönünde yayın politikalarının bulunduğunu söyledi.  

BBC dış politika muhabiri John Simpson ise Twitter’da yaptığı açıklamada söz konusu yayın politikasını uzun yıllardır uyguladığını ve İngiltere’de siyasetçilerin de bunu bildiğini belirterek, “Bir kişiyi terörist olarak nitelemek, taraf olduğunuz anlamına gelir” dedi. 

Bu arada Yahudi olan BBC Muhabiri Noah Abrahams, şirketin Hamas militanlarını “terörist” olarak tanımlamama kararı üzerine görevinden istifa ettiğini açıkladı. Alman “Bild” gazetesi ise, Hamas için terörist tanımlaması yapmadığı gerekçesiyle BBC’ye sert eleştiriler yöneltti. 

BBC muhabirleri rehin

Öte yandan BBC’den yapılan açıklamada, İsrail polisinin BBC muhabirlerini alıkoyduğu belirtildi. Açıklamada, “İsrail polisi, Tel Aviv’de BBC muhabirlerini silah zoruyla tutuyor” denildi.

İsrail gazetecileri hedef aldı: 1 ölü

İsrail, dün Lübnan’a ait sınır üzerinde yer alan Dahayra ve Alma Şaab beldeleri arasındaki bazı noktaları topçu atışlarıyla hedef aldı. Saldırının ardından bölgede çatışma çıkarken, İsrail gazetecilerin bulunduğu noktayı da vurdu. Saldırıda Reuters haber ajansından kameraman İssam Abdullah hayatını kaybederken, 5 gazeteci de yaralandı. Lübnan Başbakanı Necib Mikati, İsrail’in gazetecileri direkt hedef aldığını ifade ederken, Birleşmiş Milletler (BM) Sözcüsü Stephane Dujarric saldırının soruşturulmasını istedi. Abdullah’ın ölümüyle İsrail’in son günlerdeki saldırılarında yaşamını yitiren gazetecilerin sayısı 10’a yükseldi.