Venezula ‘Evet’ dedi! Gyuna referandumuna yerliler isyan etti

Venezullalılar komşu ülke Guyana’nın büyük bir bölümünün geleceğinin tayin edilmesine yönelik yapılan referandumda oy kullandı. Caracas yönetimi yüzyıldan fazla bir süre önce kuzey-güney sınırı çizilirken tartışmalı Essequibo bölgesinin kendilerinden çalındığını öne sürüyor. Guyana ise referandumu ilhak yönünde bir adım olarak görüyor. Oylama ile ilgili bölgede yaşayanlar da gergin durumda. 159 bin 500 kilometrekarelik bölge, Guyana’nın üçte ikisini oluşturuyor ve aynı zamanda Brezilya ile de sınır komşusu. Anlaşmazlık nedeniyle Brezilya Savunma Bakanlığı hafta başında yaptığı açıklamada bölgedeki askeri varlığını artırdığını ve “savunma eylemlerini yoğunlaştırdığını” söyledi.

Venezuela hükümeti referanduma katılımı bir vatanseverlik eylemi olarak tanımlıyor ve bunu Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya verilen destekle eşdeğer gösteriyor.

Venezuela, Essequibo’yu her zaman kendisinin olarak değerlendirdi çünkü bölge, İspanyol sömürge döneminde kendi sınırları içindeydi. Guyana’nın hala İngiliz kolonisi olduğu 1899 yılında uluslararası hakemler tarafından belirlenen sınıra uzun süredir itiraz ediyor.

Bu sınır İngiltere, Rusya ve ABD’den hakemler tarafından belirlendi. Panelde Venezuela’yı kısmen ABD temsil etti çünkü Venezuela hükümeti İngiltere ile diplomatik ilişkileri kesmişti. Venezuelalı yetkililer, Amerikalılar ve Avrupalıların ülkelerini bu topraklardan mahrum etmek için komplo kurduklarını iddia ediyor ve anlaşmazlığı çözmek için 1966’da yapılan bir anlaşmanın orijinal tahkimi geçersiz kıldığını iddia ediyor.

“SOMUT SONUCU YOK”

Beş soruluk referandumda Venezuelalılara, Essequibo’da sakinlerine vatandaşlık vermeyi ve iki Güney Amerika ülkesi arasındaki anlaşmazlığın çözümünde Birleşmiş Milletler yüksek mahkemesinin yargı yetkisini reddetmeyi destekleyip desteklemedikleri soruldu.

Ancak bu sonucun self-determinasyon (kendi kaderini tayin hakkı) oylaması olmadığı için kısa vadede herhangi bir somut sonucu olmayacağı belirtiliyor. Karakas, bölgeyi işgal etmek için bir neden aramadığına dair güvence verdi.

ORDU VE YERLİ HALK: ESSEQUİBO BİZİMDİR

Öte yandan Venezuela’da bulunan yerliler, Venezüella ordusuyla birlikte “Essequibo bizimdir” sloganı atıyor. Referandum sonucuyla birlikte halkın Yüzde 95’ten fazlası Essequibo olarak bilinen bölgede yeni bir Venezüella devleti kurulmasını onayladı.
Referandum, ABD petrol devi ExxonMobil’in 2015 yılında Essequibo kıyılarında petrol bulmasından 8 yıl sonra gerçekleşti.